Phục hồi chức năng sau chấn thương dây chằng chéo (ACL)
- Giới thiệu
Chấn thương dây chằng chéo trước (ACL) là một trong những dạng chấn thương phổ biến nhất ở khớp gối, đặc biệt thường gặp trong các hoạt động thể thao như bóng đá, bóng rổ, và trượt tuyết. Dây chằng ACL đóng vai trò quan trọng trong việc giữ vững khớp gối, giúp duy trì sự ổn định trong các chuyển động phức tạp.
Theo nghiên cứu của Micheo và cộng sự (2021), chấn thương ACL chiếm khoảng 50% tổng số các chấn thương dây chằng khớp gối, với nhiều trường hợp đòi hỏi phẫu thuật và quy trình phục hồi kéo dài tiêu của bài nghiên cứu** là phân tích hiệu quả của phục hồi chức năng sau phẫu thuật ACL, với minh chứng từ các phương pháp thực hiện tại Phòng khám Đa khoa Thái Hoà.
- Tổng quan về chấn thương ACL
Cấu trúc và chức năng của dây chằng ACL: Dây chằng này nằm ở trung tâm của khớp gối, giúp hạn chế các chuyển động trượt trước và giữ vững khớp khi có tác động từ bên ngoài.
Cơ chế chấn thương: Chấn thương ACL thường xảy ra khi gối chịu lực xoắn mạnh hoặc trong các trường hợp ngã hoặc va chạm đột ngột.
Theo Baker và cộng sự (2020), chấn thương ACL có thể dẫn đến tình trạng mất ổn định khớp gối, và nếu không được điều trị kịp thời, có thể gây ra thoái hóa khớp sớm.
- Chức năng sau chấn thương ACL
Mục tiêu của phục hồi chức năng: Giúp bệnh nhân phục hồi chức năng vận động, sức mạnh và sự linh hoạt, ngăn ngừa tái chấn thương.
Các giai đoạn phục hồi sau phẫu thuật:
- Giai đoạn đầu (0-4 tuần): các điều cần lưu ý:
- kê cao chân mổ khi nằm nghỉ ngơi
- sử dụng nẹp đùi cẳng chân cố định gối, mỗi ngày tháo nẹp 2 – 3 lần để tập luyện.
- luyện tập di động xương bánh chè theo chiều lên xuống, trái sang phải
- thực hiện bài tập gập duỗi, cổ chân
- thực hiện bài tập co cơ tĩnh, tập gồng cơ đùi và cơ cẳng bàn chân
- thực hiện các bài tập dạng và khép chân, nâng toàn bộ chân lên khỏi mặt giường.
- các ngày tiếp theo tiếp tục tập luyện như trên
- lưu ý: chườm lạnh sau tập luyện nếu có sưng, đau
- khi di chuyển cần hộ trợ bằng nạn.
- sau 1 tuần phẫu thuật người bệnh có thể tập gập duỗi gối 90 độ
- tuần thứ 2, khớp gối gập được 90 độ, gối duỗi được hoàn toàn, yêu cầu sức cơ đùi khỏe.
- tuần 03-04. dây mềm mô sẹo, tăng cường vận động thủ động gối gập dần cho đến 120 độ, tập sức mạnh cơ đùi.
- Giai đoạn trung gian (4-12 tuần):
- tiếp tục tập các bài tập trên
- Tăng cường sức mạnh và khả năng chịu đựng của các nhóm cơ quanh gối, đặc biệt là cơ tứ đầu đùi…
- Giai đoạn cuối (12 tuần trở đi): Tập luyện chức năng để chuẩn bị cho các hoạt động đòi hỏi cường độ cao và tăng khả năng kiểm soát cơ học của khớp.
- tiếp tục tập các bài tập trên
- tập tăng cường sức mạnh các nhóm cơ tứ đầu đùi
- tập gập duỗi khớp gối chủ động
Theo Fahkry và cộng sự (2019), phục hồi chức năng giúp giảm thiểu tỷ lệ tái chấn thương tới 30% và tăng khả năng quay lại hoạt động thể thao tới 85% .
- Phương trị tại Phòng khám Đa khoa Thái Hoà
Thiết bị hiện đại và đội ngũ chuyên gia: Phòng khám Đa khoa Thái Hoà, tọa lạc tại địa chỉ 93-95 Ngô Gia Tự, Phường Thanh Sơn, TP. Phan Rang – Tháp Chàm, tỉnh Ninh Thuận, nổi tiếng với các trang thiết bị hiện đại và quy trình phục hồi chức năng tiên tiến.
Liệu pháp cá nhân hóa: Đối với mỗi bệnh nhân, Phòng khám Đa khoa Thái Hoà áp dụng các phương pháp cá nhân hóa theo mức độ chấn thương, giúp đảm bảo hiệu quả phục hồi tốt nhất.
Đánh giá và theo dõi định kỳ: Thăm khám định kỳ tại phòng khám giúp các chuyên gia theo dõi sự tiến triển và điều chỉnh phác đồ điều trị, mang lại hiệu quả cao trong việc phòng ngừa tái chấn thương.
Nguồn: YHCT_PHCN BS NGUYỄN THỊ MINH CHÂU
- Kết luận
Phục hồi chức năng sau chấn thương ACL đóng vai trò vô cùng quan trọng trong việc đảm bảo bệnh nhân có thể quay lại hoạt động bình thường, đồng thời giảm nguy cơ chấn thương tái phát.
Việc thăm khám và điều trị tại các cơ sở y tế uy tín như Phòng khám Đa khoa Thái Hoà giúp bệnh nhân an tâm về chất lượng dịch vụ, từ đó thúc đẩy hiệu quả điều trị.
Tài liệu tham khảo
- Micheo, W., et al. (2021). ACL injuries in athletes. Journal of Sports Medicine, 35(2), 234-240.
- Baker, L., et al. (2020). Mechanisms and outcomes of ACL injuries. Clinical Orthopaedics, 28(5), 456-460.
- Fahkry, M., et al. (2019). Effectiveness of rehabilitation post ACL reconstruction. Journal of Orthopaedic Rehabilitation, 14(1), 102-107.
